Binnen het programma rond het Federatief Datastelsel (FDS) vanuit VNG werk ik als UX-designer aan een pilot en referentie-implementatie voor Federatieve Toegangsverlening (FTV). De werkgroep FTV werkt aan een samenhangend geheel van afspraken en standaarden voor fijnmazige toegangsverlening tot digitale overheidsdiensten. Het doel is om deze set eind 2025 voor te leggen aan onder andere Forum Standaardisatie.
Om iets abstracts als een standaard over te brengen aan zowel beleidsmedewerkers, functioneel beheerders, architecten en leverancier, is gekozen voor uitgebreide online communcatie via een eigen website, een uitgewerkte referentieapplicatie en een voorbeeld hoe de standaard in een zaaksysteem zich manifesteert in de gebruikersinterface.
Door schermflows, wireframes en klikbare en prompt-prototypes te koppelen aan concrete scenario’s, werd zichtbaar hoe beleid, techniek en uitvoering samenkomen in één omgeving. Dit helpt stakeholders om de juiste vragen te stellen en onderbouwde keuzes te maken over terminologie, structuur en werkwijze. In de verdere uitwerking heb ik de interface ontworpen op basis van een afgeleide van het NL Design System en met herkenbare patronen. De interfaces worden binnenkort in een fieldlab getest door verschillende groepen gebruikers, als onderdeel van het bredere Federatief Datastelsel.
Het prototype is gerealiseerd op basis van bestaande interface richtlijnen, Figma-ontwerpen en het zogenaamde 'protoprompten' waarbij direct mockup code wordt gegeneerd. Deze is voor een concept bruikbaar genoeg geacht en is gekoppeld aan de demo-omgeving.
Het doel van het project – het ontwikkelen van een standaard voor toegangsverlening – is een randvoorwaarde voor initiatieven als één burgerloket: zonder goed beheersbare gegevensuitwisseling (of eigenlijk: gecontroleerde toegang zonder onnodige duplicatie) kun je burgers en ondernemers niet op een verantwoorde manier van actuele en betrouwbare informatie voorzien. Tegelijk blijft het eindresultaat vrij abstract: een standaard. Vandaar de voorbeeldapplicatie en begeleidende website.
De tool die ontwikkeld is als referentieimplementatie, is het mogelijk om beleidsregels te 'coderen'. Vervolgens worden deze getest en uiteindelijk gedistribueerd naar systemen die de toegang op basis van het vastgestelde (en gecodeerde) beleid handhaven. Daar komen uiteindelijk op interactieniveau vraagstukken naar boven als 'wat is een opgeslagen versie' ten opzichte van een 'gepubliceerde versie' ten opzichte van een 'gedistribueerde versie'? En wat zijn de belangrijkste zaken voor de verschillende rollen, zoals een beheerder of iemand die een audit moet uitvoeren? En wat als een gepubliceerde versie opnieuw aangepast wordt en er bestaat al een 'draft'?
UX-structuur, schermflows en prototypes ontworpen, zodat verschillende typen gebruikers de eerste versie van de FTV-standaard in praktijk kunnen uitproberen, begrijpen en aanscherpen.
Interested in collaborating or having a good conversation?
